به گزارش خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، آیت الله محسن فقیهی در جلسه تفسیر قرآن که امروز در مسجد سلماسی قم برگزار شد، به تفسیر آیه شریفه «واستعینوا بالصبر والصلوة و انها لکبیرة الا علی الخاشعین» پرداخت.
درگیری انسان با هواهای نفسانی
استاد حوزه علمیه قم در ابتدا با اشاره به دشواری ایستادگی در برابر هوای نفس بیان داشت: برای هر عمل صالح و دستیابی به تقوای الهی باید از نماز و صبر یاری جست. انسان دارای هوای نفس است و هواهای نفسانی انسان را بطور طبیعی به سمت مادیات متمایل می کنند و سخت است که انسان از اینگونه تمایلات دست بردارد. لذا خیلی ها برای رسیدن به لذات دنیوی هر نوع گناهی را مرتکب می شوند، اما آیا راهی برای مقاومت در برابر خواسته های نفس وجود دارد؟.
نماز، کلید رهایی از دام نفس
عضو جامعه مدرسین در ادامه اظهارداشت: از این آیه شریفه چنین بر می آید که در زمان فشار هواهای نفسانی و گناهان، انسان باید به نماز برخیزد. زمانی که خلوتی پیش آمد و شرایط گناه فراهم شد و لذات و شهوات هجوم آوردند، باید برخاست و وضو گرفت و از نماز یاری طلب نمود. بعد از نماز هم از خدا خواست که مرا یاری بفرما تا به نافرمانی تو دچار نشوم.
صبر، زمینه دوری از گناه
آیت الله فقیهی در ادامه با اشاره به اهمیت صبر در برابر معصیت گفت: نکته دیگر موجود در این آیه مسئله صبر است. وقتی که زمینه گناه فراهم می شود، باید آن را به تاخیر انداخت و به صبر تمسک نمود. فرموده اند در کارهای خیر و نیک عجله کنید و از یکدیگر سبقت بگیرید، اما کارهای زشت و ناپسند را باید به تاخیر انداخت. چون این صبوری و تاخیر باعث می شود که هجوم گناهان دفع گردد.
روزه سپری در برابر آتش
این استاد حوزه علمیه قم افزود: در برخی از روایات، از صبر به روزه هم تعبیر شده است. اینکه می فرمایند روزه سپری در برابر آتش است، به این دلیل است که روزه به ما اراده می بخشد. وقتی در طی ماه رمضان در پاسخ به خواسته نفس برای خوردن و آشامیدن پاسخ منفی می دهیم، آنگاه اراده ای قوی خواهیم داشت و اگر این پاسخ منفی به سایر خواسته های نفس هم داده شود، کم کم در برابر گناهان صاحب اراده ای قوی خواهیم شد.
خشوع، عامل آسانیِ تمسک به نماز و صبر
وی بیان داشت: در ادامه آیه شریفه می فرماید «... و انها لکبیرة الا علی الخاشعین» تمسک جستن به نماز و صبر در برابر مشکلات و هجوم هواهای نفسانی و گناهان، امری بسیار دشوار است، مگر برای آنها که قلب خاشعی داشته باشند. البته خشوع با خضوع فرق می کند. خضوع به معنای احترام نمودن ظاهری است، اما خشوع یعنی ارادت قلبی داشتن و تمسک به نماز و صبر برای همه دشوار است مگر کسانی که در برابر خداوند متعال قلبی خاشع دارند.